بررسی پاسخ های فیزیولوژیک و رشد بخش هوایی گیاه وتیور(vetiver zizanioides) به درصدهای مختلف شیرابه پسماند شهری

مسمومیت با فلزات سنگین یکی از مشکلات عمده محیط زیست در جامعه مدرن امروز می باشد که یکی از منابع تولید کننده آن، شیرابه های تولید شده در محل دفن پسماند است. در روش گیاه پالایی از گیاهان و میکروب ها برای حذف آلودگی استفاده می شود. ایده آل ترین گیاه برای گیاه پالایی، گیاهی است که دارای توده زیستی زیاد و سرعت رشد بالا بوده و قدرت متجمع کردن فلزات آن بیشتر باشد. گیاه وتیور به دلیل دارا بودن ویژگی های خاص، برای گیاه پالایی مورد توجه قرار گرفته است. تحمل به طیف وسیعی از ph خاک از 3/3 تا 5/12، زنده ماندن در بازه دمایی 14- تا 55 درجه سانتی گراد، رشد بسیار سریع توده زیستی و داشتن آستانه تحمل بالا در برابر تجمع فلزات سنگین، این گیاه را به عنوان یکی از گزینه های مناسب جهت گیاه پالایی قرار داده است. در این پژوهش از طرح آماری بلوک های کامل تصادفی استفاده شد و در هر بلوک پنج سطح تیمار با غلظت های صفر، 15، 30، 45 و 60 درصد نسبت به شیرابه اصلی پسماند، قرار داده شد. شیرابه مورد نظر از منطقه دفنگاه شیراز جمع آوری و به گلخانه آورده شد. در این بررسی خصوصیات فیزیولوژیک وتیور که عبارتند از سطح برگی، وزن خشک، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، پرولین، قندهای محلول و پروتئین کل، اندازه گیری شد. همچنین میزان تجمع فلزات سنگین مس، روی، سرب، نیکل و کادمیم در نقاط مختلف سبزینه، در پاسخ به آبیاری با شیرابه، توسط دستگاه icp اندازه گیری شد. با اندازه گیری های انجام شده مشخص شد که میزان وزن خشک، کلروفیل، کاروتنوئید و آنتوسیانین با افزایش غلظت شیرابه، کاهش می یابد و مقدار سطح برگی، آب نسبی برگ، قندهای محلول و پروتئین کل با افزایش غلظت شیرابه افزایش نشان می دهد. میزان پرولین در غلظت 15 درصد افزایش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد. در حالی که در غلظت های بالاتر شیرابه روند کاهشی را نشان داد. سرعت افزایش سطح برگی، با افزایش غلظت شیرابه کاهش یافت. بیشترین تجمع نیکل و سرب در نوک برگ گزارش شد و بیشترین میزان تجمع مس و روی در دو بند آخر ساقه مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه می گردد که از شیرابه 45 درصد برای آبیاری وتیور در محیط دفنگاه استفاده شود.